SA nakakakilabot na mga pangyayari matapos ang kamakailang ulat ng Program for International Student Assessment PISA), tila nakatambad ang malupit na ulap ng kawalan ng kakayahan sa Kagawaran ng Edukasyon (DepEd) tulad ng masamang mga anino, na nagbabanta sa hinaharap ng mga mag-aaral na Pilipino. Si Pangulo Marcos, na may tono na tulad ng isang masusing maestro na humihingi ng mas mabuti mula sa kanyang mga tagasunod, ay nag-utos sa DepEd na ayusin ang kahindik-hindik na kalagayan ng sistema ng ating edukasyon. Baka hindi natin napagtatanto na ito’y isa lamang sa mga bahagi ng masalimuot na dula na isinaayos ng mga nagkukulang tagapamahala ng akademikong kapalaran ng ating mga anak.

Ang mga resulta ng PISA ay naglalarawan ng isang madilim na pagpipinta sa larangan ng edukasyon natin, kung saan ang mga mag-aaral na Pilipino, na binibigkis ng mga tanikala ng isang kahindik-hindik na sistema, ay natagpuang lima hanggang anim na taon sa likuran ng kanilang mga kapwa mula sa iba’t ibang bahagi ng mundo. Si Gina Gonong, ang Undersecretary para sa Kurikulum at Pagtuturo ng DepEd, ay nagtatangkang bawasan ang kahalagahan ng sitwasyon, ngunit ang malamig at matigas na katotohanan ay nananatili – ang ating mga mag-aaral ay biktima ng isang nakakatakot na pagtatanghal sa edukasyon, at ang DepEd ang pangunahing kontrabida.

Sa paglalakbay natin sa madilim na kahabaan ng mga pagkukulang ng DepEd, ang pahayag na “Catch-Up Fridays” ay tila isang mahinang pagtatangkang talian ang isang namumuong sugat. Ang kawalan ng diin sa marka ay maaaring takpan ang kakulangan, ngunit ito’y wala kundi isang murang ilusyon, isang balangkas na nagtatakip lamang sa tunay na mga isyu. Ang nakakakilabot na tunog ng mga lumang programa ng DepEd tulad ng Read-a-Thon at DEAR ay naglalakbay lamang sa kakulangan ng imbensyon, isang pagtanggi na harapin ang nakakatakot na katotohanan na tila tayo’y nabaon sa pagkibal ng panahon sa kapalpakan ng edukasyon.

Ang baluktot na isipan ng DepEd ay ipinapakita pa lalo sa pag-usbong ng isang pinabuting hotline para sa pang-aabuso sa bata, parang isang kumikinang na abubot na naglalayong akitin ang ating atensyon mula sa mas malawakang kamalian. Ang nakakatakot na katotohanan ay ang pambubully, paggamit ng digital na mga aparato, mga hadlang sa wika sa tahanan, at espesyalisasyon ng mga guro ay mga sintomas lamang ng mas malalim na karamdaman, isang sakit na kumakain sa mga ugat ng ating sistema ng edukasyon.

Ang mahinang pagtatangka ng DepEd na harapin ang pambu-bully ay nagpapakita ng kawalan nila ng kaalaman sa tunay na mga pang-aabuso na bumabalot sa ating mga paaralan. Ang hotline para sa pang-aabuso sa bata, na may mga kosmetikong pagbabago, ay wala kundi isang Band-Aid sa isang malaking sugat na bukas. Ang masamang lakas na nagpaparami ng pambu-bully at pang-aabuso sa loob ng ating mga institusyon ng edukasyon ay naiiwang walang nagbabantay, naglalakad sa dilim, handang manakmal sa puso ng kapakanan ng ating mga mag-aaral.

Bilang mga tagapagtaguyod sa nakakatakot na kwentong ito, hindi tayo dapat maging simpleng tagamasid sa nakakakilabot na palabas na ito. Ang mamamayang Pilipino, armado ng kaalaman na ang kanilang pinaghirapang pera ang nagpopondo sa bangungot na edukasyong ito, ay dapat bumangon bilang mga bantayog na nagmamalasakit sa kinabukasan ng kanilang mga anak. Hindi natin maaring hayaang ang masamang impluwensya ng DepEd ay magdulot ng walang hanggang kalungkutan sa mga pangarap at layunin ng ating mga mag-aaral.

Panahon na upang humingi ng mas higit kaysa sa mahinang mga pagtatangkang pagpapabuti. Dapat tayong manindigan para sa isang radikal na reporma sa sistema ng edukasyon, na kumikilala sa mga ugat ng pangungulila ng ating mga mag-aaral. Ang kurikulum ay dapat baguhin upang itaguyod ang mapanuring pag-iisip at inobasyon. Ang mga guro, ang mga di-kilalang bayani sa kwentong ito, ay dapat na mabigyan ng sapat na suporta at inspirasyon. Ang tanikala ng mga lumang programa ay dapat sirain, upang magbigyan daan sa isang bagong panahon ng mas mataas na karunungan sa edukasyon.

Sa kababalaghan ng pampublikong pagtatanghal na ito, dapat nating harapin ang dilim na nagbabanta sa ating sistema ng edukasyon. Huwag tayong maging mga tahimik na tagamasid sa kwentong ito kundi maging aktibong kalahok, na humihingi ng pananagot at malinaw na pagsusuri mula sa DepEd. Ang mga anino ng pagkukulang ay dapat mawala, at ang ilaw ng de-kalidad na edukasyon ay dapat tumagos sa dilim, patungo sa mas maliwanag at mas makulay na kinabukasan ng mga Pilipinong mag-aaral.