SA isang makasaysayang kilos, ipinakilala ni House Speaker Ferdinand Martin Romualdez ang isang mapangaraping plano sa loob ng pambansang badyet para sa taong 2024, na may layuning badyet ni Pangulong Ferdinand Marcos Jr., na naglaan ng kahanga-hangang P500 bilyon para sa tulong panlipunan na naglalayong makatulong sa 12 milyong pamilyang nangangailangan. Ang mapangaraping budget na ito ay hindi lamang nskatutok sa mga pangunahing pangangailangan kundi nagtataglay din ng pundasyon para sa pangmatagalan at makabuluhang epekto sa pamamagitan ng mga proyektong maglilikha ng alaala. Ang pamumuno ni Romualdez sa pagsusulong ng inisyatibang ito sa budget ay karapat-dapat sa papuri dahil sa kanyang komprehensibong daan patungo sa kagalingan at pag-unlad ng lipunan.

Nasa sentro ng budget na ito ang Ayuda sa Kapos ang Kita (AKAP) program, na pinangungunahan ni House committee on appropriations chairperson Ako Bicol Rep. Elizaldy Co. Na may nakatadhana na pondo na P60 bilyon, ang AKAP ay naglalayon na magbigay ng isang beses na tulong pinansiyal na P5,000 sa mga manggagawang kumikita ng hindi hihigit sa P23,000 kada buwan. Layunin ng hakbang na ito na tukuyin ang ‘mga malapit nang mahirap,’ na kinabibilangan ang iba’t ibang trabaho tulad ng mga manggagawa sa konstruksiyon, empleyado sa pabrika, driver, at mga kawani sa food service. Ang potensyal na epekto sa 12 milyong sambahayan ay napakalaki, nag-aalok ng mahalagang suporta para sa mga nangangailangan ng tulong.

Ang pagbibigay-diin ni Romualdez sa patuloy na pag-unlad at kakayahan ay nabubunyag sa kanyang pahayag tungkol sa AKAP: “Kung matagumpay ang programang ito, maaari nating ipagpatuloy ang implementasyon nito sa susunod na taon.” Ang forward-thinking na approach na ito ay nagtatamasa na ang mga benepisyo ng budget ay lumalampas sa isang beses na pagtulong, lumilikha ng isang sistema para sa patuloy na suporta sa mga vulnerable na bahagi ng populasyon.

Bukod dito, ang alokasyon para sa mga umiiral na programa tulad ng Assistance to Individuals in Crisis Situation (AICS) at Tulong Pang-hanapbuhay sa Ating Disadvantage/Displaced Workers (TUPAD) ay nagpapakita ng dedikasyon sa pagsusulong ng mga matagumpay na inisyatiba. Na may nakalaang P23 bilyon para sa AICS at P30 bilyon para sa TUPAD, ipinapakita ng gobyerno ang layunin na itaguyod at palakasin ang lambat ng pangliounang kaligtasan.

Ang pagpapasama ng mga proyektong may alaala ay nagtatampok ng dedikasyon sa kumprehensibong pagpapatayo ng bansa. Ang Legacy Food Security project, na may alokasyon na P5 bilyon, ay naglalayong suportahan ang mga magsasaka sa pamamagitan ng libreng irigasyon, binhi, pataba, at pagbili ng kanilang ani sa presyong pang-merkado. Ang maramihang aspeto ng hakbang na ito ay hindi lamang nagpapalakas sa produksyon ng agrikultura kundi nagtataguyod din ng kagalingan ng mga nasa unahan ng produksyon ng pagkain.

Ang pangako sa kalusugan ay nabubunyag sa pondo para sa Legacy Specialty Hospitals, na may nakalaang P1 bilyon bawat isa sa mahahalagang institusyon. Ang pangitain ni Romualdez na tapusin ang mga proyektong ito sa 2024 ay kasuwato ng agarang pangangailangan para sa mas pinatibay na imprastruktura ng kalusugan. Ang investisyon na ito ay naglalarawan ng buong pang-unawa sa sosyo-ekonomikong dynamics, na binibigyang-diin ang kahalagahan ng malusog at produktibong populasyon.

Ang editoryal na ito ay bumabati sa pananaw sa kinabukasan ni Romualdez sa pagkuha ng pondo para sa National Irrigation Administration (NIA), kinikilala ang pangunahing papel nito sa produksyon ng pagkain, lalo na sa harap ng malapit na kababalaghan jg El Niñon. Ang alokasyon na P80 bilyon para sa mga proyekto ng NIA, kabilang ang mga damyo, imbakan ng tubig, at sistemang irigasyong solar, ay nagpapakita ng dedikasyon sa pang-agrikulturang katiwasayan at seguridad sa pagkain.

Gayunpaman, habang ang mapangaraping badyet na ito ay bumubuo, ang pagbabantay ay mahalaga upang maiwasan ang katiwalian at siguruhing epektibo ang implementasyon ng mga programang ito. Ang mga ahensiyang nagpapatupad, tulad ng National Irrigation Administration, ay dapat magpakita ng aninaw at kahusayan sa pagpapatupad ng proyekto. Ang mga mamamayan ay may papel na ginagampanan sa paghawak ng mga awtoridad sa pananagot at pag-uulat ng anumang kahinahunan na kanilang napansin.

Sa buod, ang pamumuno ni Romualdez sa pagbuo ng 2024 badyet ay nagpapakita ng kanyang pangako sa masusing pag-unlad, kagalingan panlipunan, at pangmatagalan at makabuluhang impluwensya sa bansa. Ang kanyang komprehensibong paraan, na kinabibilangan ang agarang tulong at pangmatagalang pag-unlad, naglalagay ng budget na ito bilang isang naglalakihang puwersa para sa bansa. Habang ang badyet ay nagsis