PORMAL nang nanawagan si Senador Risa Hontiveros sa Tarlac Regional Trial Court (RTC) na payagan si dating Bamban, Tarlac Mayor Alice Guo, na kilala rin bilang Guo Hua Ping, na dumalo sa pagdinig ng Senado sa Lunes, Setyembre 9.

Ang pagdinig ay bahagi ng patuloy na imbestigasyon ng Senado sa umano’y paglahok ni Guo sa ilegal na operasyon ng mga Philippine offshore gaming operator (POGO), korapsyon, money laundering at human trafficking.

Sa isang pormal na liham na nakadirekta sa presiding judge ng Branch 109 ng RTC sa Capas, Tarlac, binigyang diin ni Hontiveros ang kahalagahan ng presensya ni Guo sa imbestigasyon ng Senado.

Aniya ay naglabas ang Senado ng orihinal na arrest warrant para kay Guo matapos nitong hindi tumugon sa maraming paanyaya na magtestigo, na nagresulta sa isang internasyonal na manhunt na nagtatapos sa pag-aresto nito sa Indonesia at pagbabalik sa Pilipinas.

“Sa totoo lang, dapat nai-turn over na siya sa Senado pagkatapos maproseso ng NBI o PNP,” sabi ni Hontiveros, na binigyang diin na dapat si Guo ay nasa kustodiya ng Senado upang sumunod sa arrest warrant na inilabas ng legislative body.

Tinanong din ni Hontiveros ang papel ng Tarlac court sa paghawak ng kaso, na nagdudulot ng mga pagaalala ukol sa mga iregularidad sa hurisdiksyon.

“Ang Senado ang may pinakaunang arrest warrant laban sa kanya. Ang Senado ang nag-trigger ng manhunt. Senate warrant ang bitbit ng ating law enforcement sa Jakarta,” aniya.

Tinutukoy ni Hontiveros ang kaso ng Supreme Court na Binay vs. Sandiganbayan, na nagsasabing ang mga kasong kinasasangkutan ng mga municipal mayor tulad ni Guo ay nasa hurisdiksyon ng Sandiganbayan, hindi sa RTC.

Ipinahayag niya ang pag-aalala na maaaring ang Department of the Interior and Local Government (DILG) ay nag-file ng pinahina na kaso upang i-undermine ang awtoridad ng Senado sa paghawak kay Guo.

“Did the DILG file a deliberately watered-down case to wrest custody of the fugitive? Bakit?” tanong ni Hontiveros.

Hiniling ng Senadora sa korte na payagan si Guo na mailipat sa kustodiya ng Senate Office of the Sergeant-at-Arms (OSAA) pagkatapos ng kanyang pagproseso ng mga ahensya ng batas, upang makadalo siya sa darating na pagdinig ng Senado.

Ipinahiwatig din ng kanyang abogado na maaaring hindi magbayad ng piyansa si Guo, na nagdudulot ng karagdagang mga tanong kung bakit niya mas pinipili na manatili sa kustodiya ng pulisya kaysa ilipat sa kustodiya ng Senado.

Ang pag-aresto kay Guo sa Indonesia sa nakaraang linggo ay kasunod ng mga alegasyon ng kanyang paglahok sa ilegal na operasyon ng POGO at iba pang krimen.

Sasaliksikin pa ng Senado ang mga alegasyong ito, pati na ang mga indibidwal at network na maaaring nagbigay suporta sa mga aktibidad ni Guo.

Sa pagdami ng mga kasong isinampa laban kay Guo, kasama na ang kanyang fraudulent na pagkuha ng Filipino citizenship, patuloy na nananawagan si Hontiveros para sa agarang paglipat ni Guo sa kustodiya ng Senado, upang matiyak na siya ay sumunod sa due process at magbigay ng mahahalagang impormasyon ukol sa kanyang mga umano’y kriminal na gawain.

Guo nakakulong na sa Camp Crame

Nakaposas, nakasuot ng orange na inmate t-shirt, at nakakulong na si Guo, na kasalukuyang person under police custody, sa maximum-security Philippine National Police (PNP) Custodial Center sa Camp Crame. Tiniyak ng mga opisyal na walang VIP treatment na ibibigay sa kanya.

Ibig sabihin, walang cellphone, gadgets o air-conditioned room para sa 33-anyos na dating opisyal ng Tarlac na nasanay sa marangyang pamumuhay.

Ito ay matapos mabisto na peke ang kanyang pagka-Filipino kasunod ng imbestigasyon ng Senado sa multi-bilyong POGO facility na tinaguriang “scam farm” sa Bamban, na nadiskubre matapos ang isang raid ng Presidential Anti-Organized Crime Commission (PAOCC) at PNP noong Marso.

Pinresenta ni DILG Secretary Benhur Abalos at PNP Chief Gen. Rommel Francisco Marbil si Guo sa media matapos bumaba ang chartered plane nila mula Indonesia sa isang pribadong hangar sa Pasay City.

Inilipat siya sa PNP Custodial Center ng alas-3:06 ng madaling araw, matapos sumailalim sa routine medical examination at booking proceedings. Mananatili siya doon hanggang makapagpiyansa ng P180,000 para sa kasong graft.

Ayon kay PNP spokesperson Colonel Jean Fajardo, si Guo ay mananatili sa isang ordinaryong selda na may isang kama, banyo at electric fan.

“She will be treated as an ordinary detainee. No special treatment. Iniisa-isa ‘yung gamit niya. No cellphone, no AirPods. Bawal ‘yun sa facility,” ani Fajardo.

“Kung ano po ‘yong proseso na ginawa natin sa ordinaryong citizen, if they are just referring po sa number ng police personnel na atin pong dineploy, well narinig po natin galing sa bibig po ni dating mayor na may death threat po siya,” dagdag pa niya.

Isang government team na pinamumunuan ni Abalos at Marbil ang nagdala kay Guo pabalik sa Maynila matapos siyang maaresto ng mga awtoridad sa Indonesia sa isang apartment sa Tangerang, Indonesia noong Martes.

Bago nito, nagsagawa ng malawakang manhunt ang pulisya para sa dating mayor na kinumpirma ng mga awtoridad na nakatakas ng bansa nang hindi dumaan sa immigration.

Ayon kay Fajardo, ang mga personal na gamit at cellphone ni Guo ay ipinasa sa kanyang mga kamag-anak bago siya ikinulong.

“Tinanong po siya no’ng doctors natin, kung meron ba siyang nararamdaman at kung okay ba ang pakiramdam niya. Ang kanyang blood pressure at oxygen level ay nasa normal na level po,” sabi ng PNP spokesperson.

Sinabi ni Fajardo na ipinaalam kay Guo ang kanyang mga karapatan habang sila’y nasa himpapawid bago siya posasan matapos ang pag-aresto.

Naglabas ng warrant of arrest ang Capas, Tarlac RTC Branch 109 laban kay Guo noong Huwebes para sa paglabag sa Republic Act (RA) 3019 o Anti-Graft and Corrupt Practices Act.

Inirekomenda ng korte ang piyansang P180,000 para sa pansamantalang paglaya ng dating mayor, na kinasuhan ng DILG ng dalawang bilang ng paglabag sa RA 3019 kasunod ng imbestigasyon sa illegal POGO hub sa Bamban na ni-raid ng gobyerno noong Marso.

Ang RA 3019 ay ipinatupad upang mapigilan ang mga opisyal ng gobyerno na magsagawa ng mga hindi tapat na gawain at itaas ang antas ng moralidad sa serbisyo publiko.

Ayon kay Fajardo, si Abalos ang nag-utos ng pagsampa ng kaso laban kay Guo matapos lumabas sa imbestigasyon na ginamit niya ang kanyang posisyon bilang mayor para paboran ang kompanyang Bao Fu na ni-raid at ipagkaloob ang lahat ng mga permit nito.

Si Guo ay nahaharap din sa mga kaso ng human trafficking, tax evasion at money laundering, na pawang may kaugnayan sa illegal POGO establishment sa Tarlac.

Ayon kay Fajardo, hanggang makapagpiyansa si Guo para sa kanyang graft and corruption cases, mananatili siya sa Camp Crame jail.

Noong Hulyo, inutos ng Senado ang pag-aresto kay Guo dahil sa paulit-ulit na hindi pagsipot sa imbestigasyon ukol sa Bamban POGO establishment.

Kinasuhan din siya ng human trafficking na may kaugnayan sa parehong POGO raid noong nakaraang buwan. Bukod dito, may kinakaharap siyang deportation case mula sa Bureau of Immigration at 87 counts ng money laundering.

Sinabi ni PAOCC Executive Director Gilbert DC Cruz na tumakas si Guo patungong Singapore at Indonesia matapos umano makatanggap ng death threats mula sa Chinese mafia.

Ayon sa opisyal, ang Southeast Asia ay ideal na lugar para takasan ni Guo dahil hindi na kailangan ng visa para makapasok siya roon.

Ayon kay Abalos, sinabi ni Guo na natatakot siya para sa kanyang buhay. “Sabi ni Alice natatakot siya sa buhay niya kaya siya umalis sa bansa. Sabi natin sabihin mo lahat at poproteksyunan ka ng pulis. Ang importante, malaman natin ang totoo,” sabi ng DILG chief.

Kinumpirma ni Guo ang mga sinabi ni Abalos. “Kino-confirm ko po ang lahat ng sinabi ni Sec. at humingi ako ng tulong sa kanila at masaya ako na nakita ko sila and I feel safe po,” sabi ni Guo. Nina PS JUN M. SARMIENTO & ALFRED DALIZON