NANAWAGAN si Senate President Pro Tempore Jinggoy Ejercito Estrada ng agarang aksyon kasunod ng kamakailang hakbang ng China na magtakda ng baselines sa paligid ng Bajo de Masinloc, o mas kilala bilang Scarborough Shoal.

Noong Nobyembre 14, 2024, hinimok ni Estrada ang pamahalaan ng Pilipinas na isaalang-alang ang pagdala ng usapin sa Permanent Court of Arbitration (PCA) sa The Hague o sa United Nations.

Bilang tugon sa patuloy na tensyon sa West Philippine Sea, sinabi ni Estrada, “Atin ang Bajo de Masinloc o Scarborough Shoal. Malinaw na malinaw na atin ito,” bilang pag-ulit sa pag-angkin ng bansa. “Mismong ang PCA, sa kanilang inilabas na desisyon noong 2016, ay nagpawalang-bisa sa pag-angkin ng China sa West Philippine Sea.”

Ang pagtatakda ng China ng baselines sa paligid ng pinagtatalunang shoal ay nagpalala ng alitan sa lugar na matatagpuan humigit-kumulang 120 nautical miles kanluran ng Luzon. Ayon sa desisyon ng PCA noong 2016, walang legal na basehan ang historical claims ng China sa South China Sea, kabilang ang mga nakapalibot sa Bajo de Masinloc. Ayon kay Estrada, pinapalakas ng desisyong ito ang karapatan ng Pilipinas sa shoal alinsunod sa internasyonal na batas, partikular ang United Nations Convention on the Law of the Sea (UNCLOS).

“Scarborough Shoal falls within our exclusive economic zone (EEZ) as defined by UNCLOS,” dagdag ni Estrada, binibigyang-diin na “May basehan ang pag-angkin natin sa Bajo de Masinloc kaya dapat lang na ipaglaban natin ito.”

Ang Department of Foreign Affairs (DFA) ay naghain na ng maraming diplomatic protests laban sa mga pag-angkin ng China, at habang ang mga hakbang na ito ay nagpapakita ng paninindigan ng Pilipinas, sinabi ni Estrada na hindi ito sapat.

Binibigyang-diin niya na nararapat na dalhin ng Pilipinas ang isyu sa mga pandaigdigang korte. “Let’s disseminate to these international bodies our new maritime law for their reference and let’s formally bring to their attention the recent action of PROC,” ani Estrada, tumutukoy sa pamahalaan ng People’s Republic of China.

Higit pang hinamon ni Estrada ang pamahalaan ng Pilipinas na maging mas proactive. “Dapat ma-detect na ng system ninyo yun, whether manual or computerized,” kanyang binanggit, kaugnay ng mga hakbang sa pagmamatyag sa mga paglabag. “Kahit manual, dapat huli ‘yun eh.”

Iniulat na kasalukuyang sinusuri ng pamahalaan ng Pilipinas ang kanilang mga opsyon, kabilang ang mga posibleng legal na aksyon at karagdagang diplomatikong hakbang, upang tugunan ang sitwasyon. Malamang na ang resulta ng mga deliberasyon na ito ay makakaimpluwensya sa magiging estratehiya ng bansa sa pag-giit ng karapatan nito sa Bajo de Masinloc sa West Philippine Sea.