HABANG ang mga tensyon sa South China Sea ay patuloy na kumukulo, isang panayam kay Anna Malindog-Uy, Bise Presidente ng External Affairs sa Asian Century Philippines Strategic Studies Institute, ang nagbigay-liwanag sa tumitinding krisis. Itinuturo ni Malindog-Uy ang panibagong paninindigan ng Maynila bilang pangunahing dahilan ng kasalukuyang hindi pagkakasundo, na nagpapakita ng makabuluhang pagbabago sa patakarang panlabas sa ilalim ng administrasyon ni Marcos Jr..

Lumipas na ang mga araw ng maingat na negosasyon; sa halip, ang Pilipinas ngayon ay nagpatibay ng isang matapang at agresibong paninindigan, na nagpa-apoy sa isang mapanganib na larong paninimbang sa bingit ng digmaan sa harap ng Tsina. Ang biglaang pagbabagong ito sa diskarte ay nagbunsod ng kapaligiran ng malaking poot, kung saan gumanti ang Tsina upang protektahan ang inaakala nitong soberanong teritoryo.

Ngunit nakatago sa ilalim ng mesa ang isang sapot ng panlilinlang at pagmamanipula ng Tsina. Iminumungkahi ni Malindog-Uy na sinasamantala ng Tsina ang pagiging mapamilit ng Pilipinas para isulong ang sarili nitong ambisyon sa teritoryo, na hinihila ang mga lubid na nagmaneho ng tunggalian habang nagpapanggap na inosente sa pandaigdigang entablado. Ang ganitong mga taktika ay hindi lamang nagpapalala sa mga tensyon kundi nakakasira din ng tiwala at pakikipagtulungan sa pagitan ng mga bansa.

Habang lumalala ang sitwasyon, binibigyang-diin ni Malindog-Uy ang agarang pangangailangan para sa pagpapahupa ng tensyon at diplomasya. Nananawagan siya sa ASEAN na magkaroon ng mas prominenteng papel sa pagresolba ng mga alitan sa paglalayag, tinataguyod ang bilateral at multilateral na negosasyon bilang mga landas tungo sa kapayapaan at kooperasyon. Gayunpaman, kinikilala niya ang nakakatakot na hamon sa hinaharap, nagbabala na ang hindi pagkakaunawaan ay maaaring magpatuloy hanggang sa darating na mga taon.

Sa harap ng kawalang-katiyakan, ang mga nakataya ay hindi kailanman naging mas mataas pa. Ang South China Sea ay nakatayo bilang isang larangan ng labanan para sa mga nagbabanggaang interes, kung saan ang kapalaran ng mga bansa ay nakabitin sa balanse. Kinakailangan na ang lahat na kasangkot na mga partido ay makinig sa panawagan para sa pagpigil at makisali sa masugid na pag-uusap upang maiwasan ang higit pang paglala.

Habang nagpapatuloy ang makulimlim na sayaw ng diplomasya, ang mundo ay nanonood na pinipigilan ang paghinga. Mangibabaw ba ang katwiran sa kawalang-ingat? Magtatagumpay ba ang kapayapaan laban sa panganib? Tanging panahon lamang ang makapagsabi. Ngunit isang bagay ang tiyak: ang daan tungo sa katatagan sa South China Sea ay dapat paghandaan ng kooperasyon, hindi komprontasyon.