SA isang kahanga-hangang hakbang patungo sa napapanatiling pag-unlad, ipinakita ni Tereso Panga, Direktor Pangkalahatan ng Philippine Economic Zone Authority (PEZA), ang isang nagbabadyang pagdagsa ng mga tagagawa ng sasakyang de-kuryenteng (electric vehicle, EV) na nagsusumikap na gawing sentro ng kanilang pagmamanupaktura ang arkipelago. Ang mga estratehikong pagsusumikap ni Panga na maakit ang dayuhang pamumuhunan sa sektor ng EV ay napapabilang sa mga hakbang upang matupad ang pangako ni Pangulong Marcos na makamit ang net zero carbon emissions. Ang makabagong pamamaraan na ito ay inaasahan na babaguhin ang larangan ng transportasyon sa bansa at palalakasin ang kanyang pandaigdigang kakayahan.

Isang kumpanyang Amerikano, ang Envirotech Vehicles, Inc. (EVT), ang umusbong bilang pangunahing naglalakbay sa pagbabago ng itong paradigma. Ang pahayag ni Panga na ang EVT ay iniisip ang pagtatatag ng kanilang unang pasilidad sa Timog Silangang Asya sa loob ng mga ecozone ng PEZA ay isang patunay na ang Pilipinas ay naging tila magnet para sa mga makabago at eco-friendly na pagmamanupaktura. Ang mga plano ng EVT na gumawa ng de-kuryenteng mga bus, mga mabibigat na kagamitan, at mga sasakyan, ay kaakibat sa nagpapatuloy na programa ng pamahalaan sa modernisasyon ng transportasyon.

Ang aktibong pakikiisa ni Panga, na sumasama sa EVT sa pagpili ng angkop na lokasyon, ay nagpapakita ng kanyang pangako na maisulong ang dayuhang pamumuhunan. Ang mga posibleng lokasyon sa Pampanga o Calabarzon ay nagpapakita ng maingat na pagsusuri ng mga pangangailangan sa logistik at pagpaparakbo ng negosyo, nagpapakita ng katalinuhan ni Panga sa pagpapalaganap ng maayos na kakailanganin para sa negosyo.

Bukod dito, ang pangmalas ni Panga ay lumalampas sa domestikong hangganan, yamang inaasam ng EVT ang Singapore bilang kanilang unang destinasyon sa pag-export. Ang prospektong ma-export ang 200 de-kuryenteng bus (e-buses) ay hindi lamang magbubunga ng mabuti para sa ekonomiya ng Pilipinas kundi magpapatibay din sa posisyon ng bansa bilang isang pangunahing manlalaro sa lumalagong merkadong EV sa rehiyon.

Ang pagdagsa ng interes ay hindi lamang limitado sa baybayin ng Amerika. Iniulat ni Panga na dalawang tagagawa mula sa China at isa mula sa Indonesia ang nagsisiyasqt din ng mga oportunidad sa loob ng mga ecozone ng PEZA. Ang multinational na interes na ito ay isang malakas na patunay sa paglago ng atraksyon ng Pilipinas bilang sentro ng pagmamanupaktura ng EV.

Binigyang-diin ng puno ng PEZA na ang pangako ng Pilipinas na makamit ang net zero carbon emissions sa ilalim ng administrasyon ni Marcos ay isang pangunahing salik na nakakaakit sa mga dayuhang manlalaro sa negosyo. Ang kakayahan ni Panga na ihanay ang mga inisyatiba ng PEZA sa mas malawak na pambansang pangitain ay nagpapakita ng kanyang kritikal na papel sa pagsusulong ng patutunguhan ng bansa para sa napapanatiling pag-unlad.

Ang pangitain ni Panga para sa isang mega-ecozone sa Palawan, na pasadyang inaaayon sa mga kakilusan ng paggawa ng de-kuryenteng sasakyan, ay nagpapalakas sa pangangatwiran sa likod ng mga inisyatibang ito. Sa pamamagitan ng pagpapatibay ng buong supply chain ng industriya ng EV sa isang lokasyon, inilalagay ng Pilipinas ang kanyang sarili bilang isang kaakit-akit na destinasyon para sa mga tagagawa na naghahanap na pagbutihin ang kanilang mga operasyon. Ang pagbibigay-diin ni Panga sa Palawan ecozone bilang isang perpektong lokasyon ay nagpapakita ng maingat na pagsusuri ng pagpapanatili ng ekolohiya m at kahusayan sa pagpapatakbo.

Upang higit pang palakasin ang mga makabuluhang pagsisikap na ito, dapat isaalang-alang ni Panga ang sumusunod na mga rekomendasyon:

1. Maglaan para sa Infrastruktura: Pabutihin ang imprastruktura sa mga posibleng lugar ng ecozone upang siguruhing maayos ang operasyon para sa mga papasok na negosyo. Ang malakas na logistik at network ng transportasyon ay mahalaga para sa tagumpay ng mga proyektong ito.

2. Bigyang insentibo ang Pananaliksik at Pag-unlad: Hikayatin ang mga tagagawa ng EV na magsagawa ng mga aktibidad sa pananaliksik at pag-unlad sa loob ng mga ecozone. Hindi lamang ito makakatulong sa mga pag-unlad sa teknolohiya kundi magpapatibay din sa posisyon ng Pilipinas bilang isang sentro ng innovasyon sa sektor ng EV.

3. Programa para sa Pag-unlad ng Kakayahan: Magtulungan sa mga institusyong pang-edukasyon upang makabuo ng mga programa na nararapat para sa mga kinakailangang kasanayan sa industriya ng pagmamanupaktura ng EV. Ang isang mahusay na mga manggagawa ay mahalaga para mapanatili at mapalawak ang mga pamumuhunang ito ng pangmatagalan.

Sa buod, ang pamumuno ni Tereso Panga sa PEZA ay nagbukas ng isang bagong yugto ng ekonomikong paglago at napapanatiling pag-unlad para sa Pilipinas. Ang kanyang kakayahan na ihanay ang mga inisyatiba sa pangitain ni Pangulo Marcos at maakit ang mga pandaigdigang manlalaro na mamuhunan sa sektor ng EV ng bansa ay nakakabilib. Sa pag-unlad ng mga plano na ito, ang Pilipinas ay nakahanda na maging isang pangunahing manlalaro sa pandaigdigang merkado ng EV, na malaki ang ambag sa ekonomikong kaunlaran at mga layuning pangkapaligiran ng bansa.