SA maliwanag na bulwagan ng United Nations Office on Drugs and Crimes sa Rockwell Business Center Sheridan sa Mandaluyong City, noong Pebrero 1, 2024, sa gitna ng solemnidad ng mga nagtitipon na mga dignitaryo at mga interesadong partido, tumayo si Undersecretary Jesse Hermogenes T. Andres, ang kanyang boses bumubulwak sa determinasyon habang naghahatid siya ng isang talumpati na maaaring magmarka ng pagbabago sa ating pakikipagdigmaan sa salot ng droga.

Si Andres, isang tumatayang may hindi mapantayang kakanyahan sa mga pasilyo ng hustisya, ay humarap sa kapulungan na may malinaw na layunin nang pinabulaanan niya ang pagiging kumplikado ng isyung kinakaharap. Nagpinta siya ng isang matingkad na larawan ng isang bansang nakaharap sa sangang-daan, isang bansang nakikipagbuno sa matandang problema ng pagpapatupad ng batas laban sa pampublikong kalusugan, ng parusa laban sa rehabilitasyon. Ngunit sa kanyang pangitain, walang dikotomiya, walang huwad na dikotomiya sa pagitan ng mga tila magkasalungat na pwersang ito. Sa halip, nagkaroon ng pagtutuiungan, isang maayos na timpla ng mga estratehiya na naglalayong harapin ang mga ugat na sanhi ng pagkagumon habang pinapanagot ang mga nambiktima sa mga mahihina.

Ang kanyang panukala, na inihambing sa kawastuan ng panistis ng isang siruhano, ay walang kulang para matawag na rebolusyonaryo. Tapos na ang mga araw ng malupit na puwersa at mabangis na taktika. Sa kanilang lugar ay nakatayo ang isang komprehensibong diskarte, isa na kinikilala ang pagkagumon bilang isang sakit, hindi isang moral na pagkabigo. Ito ay isang matapang na pag-alis mula sa dating kalakaran, isang pag-alis na mangangailangan ng lakas ng loob at pagpapasiya mula sa lahat ng nasasangkot.

Ngunit hindi nagpapigil si Andres, ang kanyang pagpupursige ay hindi nagbabago sa harap ng pag-aalinlangan at pangungutya. Binanggit niya ang pagkakasama, ang pangangailangang marinig ang lahat ng boses, mula sa pinakamataas na antas ng kapangyarihan hanggang sa antas ng katutubo. Hinimok niya ang suporta mula sa mga NGO, manggagawang panlipunan, sikologo, manggagawang pangkalusugan, at pangdaigdigang organisasyon, na isinantabi ang mga hadlang ng burukrasya at kaakuhan sa pagtugis ng iisang pangkalahatang layunin.

At habang siya’y nagsasalita, dinadala ng kanyang mga salita ang bigat ng kanyang tanyag na karera, isang karera na minarkahan ng walang kapagurang dedikasyon sa layunin ng hustisya. Mula sa kanyang mababang pinanggalingan bilang isang mag-aaral ng abogasya hanggang sa kanyang panunungkulan bilang Chief of Staff ni Bise Presidente Noli De Castro, si Andres ay palaging naging bahagi ng mga krusadang nakatuon sa tama. Ang kanyang mga nagawa ay nagpipinta ng larawan ng isang taong hindi pinapangunahan ng makasariling ambisyon kundi nang tunay na pagnanais na magkaroon ng pagbabago.

Si Undersecretary Andres ay hindi lamang isang burukrata; siya ay isang mapangarapin, isang tagatuklas sa pinakatotoong kahulugan ng salita. Ang kanyang pamumuno, ang kanyang pananaw sa honaharap, ang kanyang hindi nagbabagong pag-aalaga sa mga prinsipyo ng katarungan at pagkakapantay-pantay ang siyang mga lakas na nagtulak sa bagong kabanatang ito sa kasaysayan ng ating bansa. At habang inilahad niya ang kanyang pangitain para sa hinaharap, hindi maiiwasan ang damdaming pagkamaasahin, isang kislap ng pag-asa sa gitna ng kadiliman.

Sa huli, hindi lang ito isang talumpati; ito ay isang proklamasyon, isang panawagan nang pakikipaglaban para sa lahat ng mga naniniwala sa kapangyarihan ng pagmamalasakit, sa kapangyarihan ng pagtubos o muling pagbagon at ng pagkawalang-sigla. Ito ay isang deklarasyon ng digmaan laban sa mga puwersa ng kawalang-interes at kawalang-pagpapahalaga, isang deklarasyon na umaalingawngaw sa mga talaan ng panahon.

Nagsalita na si Undersecretary Jesse Hermogenes T. Andres, at ang mundo ay hindi na magiging katulad nang dati.