TUMITIG si Speaker Martin Romualdez sa mga anino ng “toxic rhetoric” ng Senado nang may maginaw na kapasiyahan, ang kanyang mga salita’y umaalingawngaw sa madilim na mga pasilyo ng kapangyarihan. Sa pampulitikang nakakatakot na palabas na ito, ang House of Representatives ang tumayo sa entablado, naglantad ng isang kuwento na puno ng malalim na intriga at baluktot na prayoridad.

Si Romualdez, ang pangunahing bida sa maitim na kwentong ito, tumindig laban sa mga akusasyon ng Senado, naghahamon sa kanila na magtuon sa kanilang mga tungkulin sa lehislatura kaysa tapunan ng anino ang inisyatiba ng mga mamamayan na amyendahan ang 1987 Konstitusyon. Ang mga haka-haka ni Senadora Imee Marcos na nagsasabing siya ay lumalaban sa nais ni President Ferdinand “Bongbong” Marcos Jr., nagdagdag ng isang patong ng pagtataksil sa pamilya sa nagaganap na drama.

Habang ibinubunyag ni Romualdez ang pagtatapos ng mga takdang-trabaho ng House, may kakaibang sigla na sumasayaw sa mga anino, binibigyang-diin ang kabagalan ng Senado sa pag-apruba ng mga mahahalagang batas. Ang Senado, isang nag-aalangang katunggali sa kwentong ito, natagpuang naiipit sa sariling sapot ng pampulitikang intriga, nabibigong sumabay sa House.

Sa nagbabalang kapaligiran na ito, ang pagtanggi ni Romualdez sa alegasyon ni Senadora Marcos ng P20 milyon na insentibo sa mga distrito na sumusuporta sa people’s initiative ay tila isang simpleng pag-ikot ng kwento. Ang mga pasilyo ng Senado ay umalingawngaw sa mga usap-usapan, bawat madilim na sulok ay nagtatago ng mga lihim at kasinungalingan. Si Romualdez, parang isang dalubhasang mananalaysay, tinanggihan ang mga haka-haka, iniwan ang katotohanan na nababalot sa mga anino.

Ang liham ng lider ng House kay Senate President Juan Miguel Zubiri, na nag-aalok ng tangkay ng olibo sa kabila ng mga matalim na salita ng Senado, nagbigay ng munting liwanag sa marupok na ugnayan sa pagitan ng dalawang kapulungan. Ang pangako na pagtibayin ang Senate Resolution of Both Houses 6 ay naging isang kumikislap na kandila sa malamig na mga pasilyo ng pampulitikang intriga, binabantaang mapawi ng malamig na hangin ng hindi pagkakaunawaan.

Sa naratibong ito, si Romualdez ay hindi lamang umusbong bilang isang karakter kundi bilang isang sagisag ng liderato sa harap ng kadiliman. Ang kanyang panawagan para sa pagkakaisa at pagsasama, katulad ng desperadong sigaw ng isang bida na nangunguna sa kanyang mga kakampi laban sa iisang katunggali,
umalingawngaw sa mga madidilim na silong ng kapangyarihan. Ngunit ang Senado, nasisilaw sa sariling ambisyon, ay tila wala sa sarili sa harap ng parating na delubyo.

Ang pagtanggi ng Senado sa people’s initiative para sa pagbabago ng konstitusyon ay nagdulot ng isang nakakakilabot na balangkas sa kwento. Biglang hinaharap ng mga tagapagtanggol ng demokrasya ang isang baluktot na kaaway na naglalayong baguhin ang papel ng Senado sa mga pag-amyenda sa konstitusyon. Sa kabila nito, ang People’s Initiative ay maayos na naglalarawan na ang Senado at ang House ay dapat bumoto nang sabay, hindi hiwalay, kapag nagsisilbing isang constituent assembly. Ang mahalagang amyendang ito ay nagbubura ng anumang kalabuan sa mga papel ng Senado at ng House sa proseso ng pag-amyenda, isang ganap na paghiwalay sa kalabuan na natatagpuan sa 1987 Konstitusyon. Ang balangkas ay tumitindi ng pinahamak ng mga senador ang demokratikong checks and balances, nagtanim ng isang anino na nakakatakot sa itaas ng bansa.

Bilang mga Pilipino, natatagpuan natin ang ating mga sarili sa gitna ng isang kapanapanabik na kwento sa pukitika kung saan ang kahusayan at liderato ni Romualdez ay sumiklab tulad ng isang ilaw sa madilim na lugar. Ang kanyang dedikasyon sa pagtataguyod ng karapatan ng mga tao na magpanukala ng mga amyenda sa konstitusyon ay nagiging isang liwanag ng pag-asa sa makulimlim na kwento.

Ang mga rekomendasyon para sa isang mas mabungang tanawin sa lehislatura, kaparis ng gabay sa kaligtasan ng pangunahing bida sa isang kumplikadong nobela, ay kinapapalooban ng pagsusumikap na magtuon muli sa mahahalagang usapin sa lehislatura, iwasan ang personal na mga atake na nagmumulto sa mga madilim na pasilyo, at pagsusulong ng bukas na komunikasyon sa pagitan ng Senado at ng House. Ang mga mamamayan, tulad ng mga karakter sa isang nobelang nakakatakot, ay dapat na aktibong makilahok sa proseso ng demokrasya, na pinahahalagahan ang mga lider tulad ni Romualdez na lumalaban sa mga anino.

Sa kwentong nakakakilabot ng pampulitikang intriga, si Speaker Martin Romualdez ay naglilingkod bilang isang gabay ng liwanag, naglalakbay sa mga madilim na pasilyo na may matibay na tapang na hinahanap natin sa ating pangunahing bida. Ang Senado, nakatali sa sariling sapot ng kanilang mga anino, ay kinakailangang suriin ang kanilang mga prayoridad, at kalasin ang madilim na balangkas upang tiyakin ang pag-usbong ng demokratikong naratibo para sa mga Pilipino.