NANAWAGAN si Camarines Sur Rep. LRay Villafuerte sa Senado na aprubahan na ang kanilang bersyon ng panukalang batas para sa pagtatatag ng Virology and Vaccine Institute of the Philippines (VIP), lalo na’t ipinangako ni Pangulong Ferdinand Marcos Jr. ngayong taon ang patuloy na pagpopondo para sa institusyong ito.

Ayon kay Villafuerte, kung mabibigyang pansin ng Senado ang Senate Bill No. 2893, na katumbas ng House Bill No. 6452 na ipinasa na ng Kamara dalawang taon na ang nakalilipas, maaari pa ring makabuo ng pinagsamang bersyon ng panukala na maaaring maisumite sa Pangulo bago ang sine die adjournment ng ika-19 na Kongreso sa Hunyo.

“Ang VIP bill ay isang ‘low-hanging fruit’ para sa Kongreso—madaling ipasa—lalo na’t muling tiniyak ni Pangulong Marcos kamakailan ang kanyang suporta at patuloy na pagpopondo para sa institusyong ito,” ani Villafuerte, isa sa mga may-akda ng HB 6452.

Binigyang-diin ni Villafuerte na ang layunin ng panukala ay maitaguyod ang VIP bilang pangunahing laboratoryo sa bansa para sa pananaliksik sa mga viral diseases sa tao, hayop, at halaman.

Dagdag pa niya, mahalaga ang VIP upang maging mas handa ang bansa sakaling muling magkaroon ng pandemya tulad ng COVID-19.

Sa kasalukuyan, nakabinbin pa sa ikalawang pagbasa sa Senado ang SB 2893. Magbubukas muli ang parehong kapulungan sa Hunyo 2 at may dalawang linggong sesyon bago tuluyang mag-adjourn ang Kongreso.

Pondo at Pasilidad

Nakapaglaan na ang gobyerno ng halos ₱670 milyon bilang panimulang pondo para sa konstruksiyon at R&D ng VIP sa isang limang ektaryang lote sa New Clark City sa loob ng Clark Freeport and Special Economic Zone sa Tarlac.

Noong Enero, sa isang pagpupulong ng DOST kay Pangulong Marcos, inilahad ni DOST Secretary Renato Solidum Jr. na walang pondo ang DPWH para sa VIP ngayong taon. Gayunman, tiniyak ng Pangulo na makakahanap ng paraan ang gobyerno upang maisulong ang proyekto.

Nangangailangan ng karagdagang ₱680 milyon ang VIP para sa mga plano nito, kabilang ang pag-develop ng bakuna para sa tao, hayop, at halaman.

Pinagsanib na Panukala ng Kamara

Ang HB 6452 na inaprubahan ng Kamara ay konsolidasyon ng 42 panukalang batas, kabilang ang HB 10 na pangunahing inakda nina Speaker Martin Romualdez, Rep. Ferdinand Alexander Marcos, Reps. Yedda Romualdez at Jude Acidre, at HB 308 na inakda ni Villafuerte kasama ang iba pang Camarines Sur lawmakers.

Ayon sa panukala, itatatag ang Virology Research Fund na gagamitin para sa implementasyon ng Virology Institute Strategic Plan. Manggagaling ang pondo sa kita ng institusyon, teknolohiya, donasyon, grant mula sa lokal o internasyonal, at maaari ring tanggapin ang tulong mula sa dayuhang gobyerno sa pag-apruba ng Pangulo, alinsunod sa mungkahi ng DOST at DFA.

Ang DOST ay may awtoridad din, sa pag-apruba ng NEDA at DOF, na makipag-ugnayan sa mga dayuhang institusyon para sa loan agreements.

Sa kanyang unang SONA noong Hulyo 2022, iminungkahi ni Pangulong Marcos ang paglikha ng VIP bilang isang attached agency ng DOST, at ang lahat ng tanggapan sa ilalim ng DOST na may kaugnayan sa virology ay ililipat dito.

“Bilang isang tropical country, ang Pilipinas ay posibleng maging hotspot ng mga virus,” ani Villafuerte. “Kaya’t mahalagang magkaroon tayo ng sariling R&D na tututok sa virology upang mas maging handa tayo sa mga posibleng outbreak.”

Balik Scientists at Mpox Outbreak

Pinapayagan din ng panukala ang pag-recruit ng mga Balik Scientist at foreign experts ayon sa umiiral na batas (RA 11035) upang mapalakas ang kakayahan ng institusyon.

Sa isang update ng WHO noong Agosto 2024, muling idineklara ang Mpox bilang global health emergency dahil sa pagkalat nito sa Africa. Noong Disyembre, nagtala ang DOH ng 52 kaso ng Mpox sa Pilipinas, kung saan 33 ang mula sa Metro Manila.