SA gitna ng transisyon patungo sa Ika-20 Kongreso, ipinaliwanag ni Senate President Chiz Escudero nitong Martes ang inaasahang direksyon ng impeachment trial laban kay Bise Presidente Sara Duterte.

Tungkol sa paggamit ng confidential at intelligence funds, inamin ni Escudero na may kailangang pagbutihin sa transparency at iminungkahi ang posibleng mga reporma para sa mas mahigpit na pananagutan.

Binigyang-diin niya ang mga legal at institusyonal na limitasyon dulot ng nalalapit na pagtatapos ng Ika-19 na Kongreso.

Ayon kay Escudero, bagama’t nagsimula na ang proseso ng impeachment noong Hunyo 10—kung saan nagsanib ang Senado bilang impeachment court at nag-isyu ng mga subpoena—hindi pa maaaring simulan ang aktuwal na paglilitis.

Dalawang pangunahing kondisyon ang dapat munang matugunan: una, ang pagtatalaga ng bagong grupo ng mga tagausig mula sa bagong House of Representatives; at ikalawa, ang pagsunod sa mga naunang kautusan ng Senado.

Iginiit ni Escudero ang kahalagahan ng due process at pantay na pagdinig.

Nagsumite ng sagot ad cautelum si VP Duterte noong Hunyo 23. Ipinaliwanag ni Escudero na opsyonal para sa Kamara na magsumite ng tugon. Samantala, binigyang-linaw niya na ang mandato ng kasalukuyang mga tagausig—mga kongresista mula sa Ika-19 na Kongreso—ay magtatapos sa Hunyo 30. “Yung prosecutors, congressmen hanggang June 30 lamang,” aniya.

Iginiit rin ni Escudero na nananatiling may hurisdiksyon ang impeachment court at maaaring kumilos motu proprio, o sa sariling inisyatiba, kung kinakailangan.

Ayon sa mga patakaran ng Senado, pinapayagan ang pagharap ng mga mosyon, kabilang na ang para sa dismissal, at maaari itong resolbahin sa pamamagitan ng simpleng mayorya.

Gayunpaman, para sa hatol ng conviction o acquittal, kailangan pa rin ng boto ng dalawang-katlong bahagi ng mga senador.

Sa usapin ng liderato, nilinaw ni Escudero na wala siyang aktibong hakbang upang manatili bilang Senate President. “Hindi ito question ng may kumpiyansa o wala. Ito’y panibagong botohan talaga para sa 20th Congress,” kanyang inilahad.

Tinalakay rin niya ang ilang isyung pambansa, kabilang ang panukalang bigyang kapangyarihan ang ehekutibo na pansamantalang iakma ang buwis sa langis bilang tugon sa pagtaas ng pandaigdigang presyo.

Ayon kay Escudero, inaasahang magsisimula ang aktwal na trabaho ng Senado sa Hulyo 29—oras na maging pormal ang pagbubukas ng Ika-20 Kongreso at makapagtalaga na ng mga bagong tagausig. Hanggang sa panahong iyon, binigyang-diin niyang nasa kapangyarihan ng impeachment court ang lahat ng desisyon, at hindi ng sinumang indibidwal na opisyal ng Senado.